تحریم به مثابه قوه قاهره با تأکید بر تحلیل رویه قضایی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران،ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

آیا تحریم را می‌توان به عنوان قوه قاهره در نظر گرفت؟ در پاسخ به این پرسش، در رویه قضایی، اختلاف‌نظر وجود دارد. به نظر می‌رسد پاسخ به این پرسش، دائر مدار قابلیت یا عدم قابلیت پیش‌بینی تحریم باشد. برخی از دادگاه‌ها با توجه به وقوع تحریم از ابتدای انقلاب اسلامی، آن را پدیده‌ای قابل پیش‌بینی دانسته و در نتیجه، در شمول عنوان قوه قاهره بر آن، تردید می‌کنند. گروهی دیگر اما بر خلاف این نظر، باور دارند. به نظر می‌رسد با تأکید بر اینکه «افزایش قلمروی تحریم» و «بازگشت آن»، به صورت متعارف، امری غیرقابل پیش‌بینی می‌باشد، پذیرش آن به عنوان مصداقی از قوه قاهره قابل توجیه باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Sanction as Force Majeure with Emphasis on the Analysis of Judicial Precedent

نویسندگان [English]

  • abbas mirshekari 1
  • seyyedmohammadamin hosseini 2
1 Associate professor of Private Law, at University of Tehran, Tehran، Iran
2 PhD student in School of Law, Allameh Tabatabaei University, Tehran ،Iran
چکیده [English]

Can sanctions be considered as force majeure? In answer to this question, there is difference of opinion in the judicial precedent.
 The answer to this question seems to depend on the predictability or unpredictability of sanctions.
Due to the occurrence of sanctions from the beginning of the Islamic Revolution, some courts consider it as a predictable phenomenon and, as a result, hesitate to consider it as force majeure.
However, another group of courts believe otherwise. They hold the view that its acceptance as force majeure is justified considering the fact that "increase in the scope of sanctions" and "their return" is reasonably unpredictable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Force majeure
  • Sanction
  • Automatic termination
  • Suspension
  • Contract

مراجع

  1. الف- منابع فارسی

    کتابها

    1. اسماعیلی، محسن، (1381)، قوه قاهره: مطالعه تطبیقی در حقوق اسلام، ایران و آرای دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا، تهران، سروش.
    2. انصاری، مرتضی بن محمد امین، (1415)، المکاسب المحرمه و البیع و الخیارات، چاپ اول، قم، کنگره جهانی بزرگداشت شیخ اعظم انصاری.
    3. ایوانز، گراهام؛ جفری نونام، (1381)، فرهنگ روابط بین‌الملل، ترجمه: مشیرزاده، حمیرا؛ حسین شریفی طرازکوهی، تهران، انتشارات میزان.
    4. بیگدلی، سعید، (1388)، تعدیل قرارداد، چاپ دوم، تهران، انتشارات میزان.
    5. جعفری لنگرودی، محمدجعفر، (1394)، ترمینولوژی حقوق، چاپ بیست و هفتم، تهران، گنج دانش.
    6. راه‌چمنی، ابوالقاسم، (1383)، گزیده پژوهش‌های جهان، تهران، ابزار معاصر.
    7. شریفی، سید الهام‌الدین؛ ناهید صفری، (1392)، «مقایسه نظریه هاردشیب و فورس ماژور در اصول حقوق قراردادهای بازرگانی، اصول حقوق قراردادهای اروپایی و حقوق ایران»، پژوهش‌های حقوق تطبیقی، دوره 17.
    8. شهیدی، مهدی، (1396)، سقوط تعهدات، چاپ یازدهم، تهران، انتشارات مجد.
    9. کاتوزیان، ناصر، (1396)، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، چاپ پنجاه و چهارم، تهران، انتشارات میزان.
    10. کاتوزیان، ناصر، (1392)، قواعد عمومی قراردادها، جلد دوم، چاپ سوم، تهران، انتشارات گنج دانش.
    11. کاتوزیان، ناصر، (13۸۳)، قواعد عمومی قراردادها، جلد چهارم، چاپ سوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.
    12. میرشکاری، عباس، (۱۳۹۹)، رساله عملی در حقوق قراردادها، جلد دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار.

    مقالات

    1. ابراهیمی، سیدنصرالله؛ شادی اویارحسین، (۱۳۹۱)، «آثار تحریم بر اجرای قراردادهای بازرگانی بین‌المللی از منظر فورس ماژور»، دوفصلنامه دانش‌حقوق‌مدنی، سال‌اول، شماره ۲، صص ۱-۱۷.
    2. بهادر، مرتضی؛ حورا راستگوی مشهور، (1397)، «استناد به تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی به عنوان فورس ماژور»، فصلنامه وکیل مدافع، دوره 8، شماره 17، صص 49-68.
    3. حدادی، مهدی، (1382)، «تحریم‌های بین‌المللی؛ ابزار سیاست ملی یا ضمانت اجرای بین‌المللی»، اندیشه‌های حقوقی، دوره 1، شماره 3، صص 109-128.
    4. خدابخشی، عبدالله، (1396)، «فوریت یا تراخی در اعمال خیار»، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 47، شماره 3، صص 435-450.
    5. صفایی، سیدحسین، (1364)، «قوه قاهره یا فورس ماژور بررسی اجمالی در حقوق تطبیقی و حقوق بین‌الملل و قراردادهای بازرگانی بین‌المللی»، مجله حقوقی بین‌المللی، دوره 3، شماره 3، صص 111-154.
    6. ظریف، محمدجواد؛ سعید میرزایی ، (1376)، «تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا علیه ایران»، مجله سیاست خارجی، سال یازدهم، شماره 1، صص 91-108.
    7. مافی، همایون، (1385)، «تأملی بر تحریم اقتصادی آمریکا علیه ایران از منظر حقوق بین‌الملل»، پژوهش‌نامه حقوق و علوم سیاسی، دوره 1، شماره 1، صص 59-84.
    8. نقی‌زاده باقی، پیام، (1390)، «قوه‌ی قاهره و تأثیر آن بر مسئولیت، تعهد و قرارداد»، مجله تعالی حقوق، سال سوم، شماره یازدهم، صص 27-44.
    9. نیک‌بخت، حمیدرضا، (1376)، «آثار قوه قاهره و انتفای قرارداد»، مجله حقوقی بین‌المللی، دوره 15، شماره 21، صص 95-124.
    10. نیک‌فرجام، زهره، (1392)، «تاثیر قوه قاهره بر رفع مسئولیت کارفرما»، پژوهش حقوق خصوصی، سال 2، شماره 3، صص 179-198.
    11. نیکو گفتار صفا، حمیدرضا؛ علی ردادی، (1394)، «تحلیل راهبردی تحریم‌های تحمیلی بر جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، سال 18، شماره 66، صص 75-96

    ب- منابع لاتین

    24. Daoudi, M. & Dajani, M. (1983), Economic Sanctions: Ideal and 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار