%0 Journal Article %T پیدایش و سیر تحولات نظریه علت تعهد در تاریخ حقوق فرانسه %J فصلنامه تحقیق و توسعه در حقوق تطبیقی %I پژوهشکده حقوق و قانون ایران %Z 2981-1805 %A هاشمی, سید احمدعلی %A توکلی کیا, امید %D 2023 %\ 02/20/2023 %V 5 %N 17 %P 151-196 %! پیدایش و سیر تحولات نظریه علت تعهد در تاریخ حقوق فرانسه %K علت تعهد %K موضوع معامله %K جهت تعهد %K عقود معوض %K حقوق فرانسه %R 10.22034/law.2023.1978058.1203 %X نظریه علت تعهد یکی از پرچالش‌ترین نظریات حقوق فرانسه در سده‌های اخیر بوده است. بر اساس این نظریه هر قراردادی که از توافق طرفین به وجود می‌آید باید دارای علت تعهدی (Cause) باشد، زیرا هر شخصی که تعهدی را بر عهده می‌گیرد به دنبال هدفی است که مستقیماً از آن به دست می‌آید و آن هدف «علت تعهد» نام دارد. نظریه یادشده از حقوق روم سرچشمه می‌گیرد؛ در حقوق روم برای آنکه قراردادی معتبر شناخته شود و ایجاد تعهد نماید، باید دارای علت تعهدی باشد که نامشروع یا مغایر بااخلاق حسنه نباشد. نظریه علت تعهد در حقوق روم با تغییرات معنایی در قانون فرانسه وارد شد به‌طوری که در ماده 1108 قانون مدنی فرانسه، از جمله شرایط اعتبار قرارداد، صحیح و مشروع بودن «علت» دانسته شد؛ اما این مقرره با انتقادات زیادی از جانب حقوق‌دانان و رویه قضایی مواجه شد، تا اینکه سرانجام بر اساس ماده 1128 قانون مدنی جدید (اصلاحات 2016) جای خود را به‌عنوان «محتوای مشروع و معین» داد و مفهوم علت یا جهت تعهد مذکور در مواد 1131 تا 1133 قانون مدنی فرانسه به‌طورکلی حذف شد. باتوجه‌به اینکه این نظریه در حقوق ایران نیز وارد شده و مورد بررسی حقوق‌دانان ایرانی قرار گرفته است، شناخت، ریشه‌یابی و بررسی اعتبار آن می‌تواند برای جامعه حقوقی ایران نیز مفید واقع شود. %U https://jcl.illrc.ac.ir/article_703795_bf63d8ca56de6ae14f2a551bca5eb997.pdf